Trải qua gần 5 thập kỷ, ASEAN và Nhật Bản đã xây dựng mô??i quan hệ hợp tác trải rô??ng trên nhiều lĩnh vực và trở thành những đô??i tác tin cậy của nhau. Cơ sở đê?? tạo dựng niềm tin cho mô??i quan hệ hợp tác này là việc hai bên luôn coi trọng quan hệ đô??i tác chiến lược của nhau. Đô??i với Nhật Bản, luôn ủng hô?? đoàn kết ASEAN và coi trọng vai trò trung tâm của ASEAN trong khu vực, tôn trọng và luôn đóng góp rất trách nhiệm vào các cơ chế do ASEAN dẫn dắt như: Cơ chế hợp tác giữa ASEAN và ba quô??c gia Đông Bắc Á gồm Nhật Bản, Hàn Quô??c và Trung Quô??c (ASEAN+3); Cơ chế cấp cao Đông Á (EAS); Cơ chế đô??i thoại an ninh hàng đầu giữa các nước ASEAN và các đô??i tác quan trọng ở châu Á- Thái Bình Dương (ARF); Cơ chế hợp tác quô??c phòng chính thức giữa ASEAN và các nước đô??i tác - đô??i thoại quan trọng của ASEAN (ADMM+),… Xác định mô??t tình bạn lâu dài, Nhật Bản mong muô??n tiếp tục thúc đẩy hợp tác toàn diện với ASEAN trên cả 4 trụ cô??t: Đô??i tác vì hoà bình và ổn định, Đô??i tác vì sự thịnh vượng, Đô??i tác vì chất lượng cuô??c sô??ng và Đô??i tác từ trái tim đến trái tim. Ngược lại, Nhật Bản là mô??t đô??i tác tích cực của ASEAN, đóng góp tích cực cho đô??i thoại, hợp tác vì hoà bình, ổn định và thịnh vượng tại khu vực.
Trong những năm qua, hai bên đã cùng nhau thực hiện hiệu quả các Tuyên bô?? chung của Lãnh đạo Cấp cao như: Tuyên bô?? chung Hô??i nghị Cấp cao Kỷ niệm 45 năm Quan hệ Hữu nghị và Hợp tác ASEAN-Nh???t Bản (năm 2018) và Tuyên bô?? chung Hô??i nghị Cấp cao ASEAN-Nh???t Bản lần thứ 22 về Kết nô??i (năm 2019)... cũng như phô??i hợp triê??n khai Tuyên bô?? chung Hợp tác ASEAN-Nh???t Bản về quan điê??m chung của ASEAN về Â??n Đô?? Dương – Thái Bình Dương (AOIP). Theo đó, ASEAN và Nhật Bản ưu tiên tăng cường hợp tác về kết nô??i, phát triê??n hạ tầng, thông qua thực hiện Đô??i tác Giao thông ASEAN-Nh???t Bản (AJTP); đàm phán Hiệp định Dịch vụ Hàng không ASEAN-Nh???t Bản; gắn kết giữa việc triê??n khai Sáng kiến của Nhật Bản về Đô??i tác mở rô??ng về hạ tầng chất lượng cao với Kế hoạch Tổng thê?? Kết nô??i ASEAN 2025 (MPAC 2025)… Hai bên cũng ghi nhận những kết quả tích cực trong triê??n khai các dòng hành đô??ng trong Kế hoạch sửa đổi 2017 thực hiện Tuyên bô?? tầm nhìn ASEAN-Nh???t Bản; Kế hoạch hành đô??ng 2018-2022 thực hiện Tuyên bô?? Tầm nhìn Quan hệ hữu nghị và hợp tác ASEAN-Nh???t Bản. Đặc biệt, các nước ASEAN ghi nhận sự hỗ trợ hiệu quả của Nhật Bản thông qua Quỹ Liên kết ASEAN-Nh???t Bản (JAIF).
Trong những năm qua, hai bên đã cùng nhau thực hiện hiệu quả các Tuyên bô?? chung của Lãnh đạo Cấp cao như: Tuyên bô?? chung Hô??i nghị Cấp cao Kỷ niệm 45 năm Quan hệ Hữu nghị và Hợp tác ASEAN-Nh???t Bản (năm 2018) và Tuyên bô?? chung Hô??i nghị Cấp cao ASEAN-Nh???t Bản lần thứ 22 về Kết nô??i (năm 2019)... cũng như phô??i hợp triê??n khai Tuyên bô?? chung Hợp tác ASEAN-Nh???t Bản về quan điê??m chung của ASEAN về Â??n Đô?? Dương – Thái Bình Dương (AOIP). Theo đó, ASEAN và Nhật Bản ưu tiên tăng cường hợp tác về kết nô??i, phát triê??n hạ tầng, thông qua thực hiện Đô??i tác Giao thông ASEAN-Nh???t Bản (AJTP); đàm phán Hiệp định Dịch vụ Hàng không ASEAN-Nh???t Bản; gắn kết giữa việc triê??n khai Sáng kiến của Nhật Bản về Đô??i tác mở rô??ng về hạ tầng chất lượng cao với Kế hoạch Tổng thê?? Kết nô??i ASEAN 2025 (MPAC 2025)… Hai bên cũng ghi nhận những kết quả tích cực trong triê??n khai các dòng hành đô??ng trong Kế hoạch sửa đổi 2017 thực hiện Tuyên bô?? tầm nhìn ASEAN-Nh???t Bản; Kế hoạch hành đô??ng 2018-2022 thực hiện Tuyên bô?? Tầm nhìn Quan hệ hữu nghị và hợp tác ASEAN-Nh???t Bản. Đặc biệt, các nước ASEAN ghi nhận sự hỗ trợ hiệu quả của Nhật Bản thông qua Quỹ Liên kết ASEAN-Nh???t Bản (JAIF).
Ảnh minh họa
Trong quan hệ thương mại, mô??t trong những dấu ấn quan trọng là ASEAN và Nhật Bản cùng nhau ký kết Hiệp định Đô??i tác Kinh tế Toàn diện (AJCEP) vào tháng 4/2008 trên cơ sở Hiệp định khung về đô??i tác kinh tế toàn diện ASEAN - Nhật Bản đã được ký năm 2003. Hiệp định AJCEP bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/12/2008. Hiệp định AJCEP được đánh giá là mô??t hiệp định thương mại tự do toàn diện trong nhiều lĩnh vực, bao gồm các cam kết về thương mại hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, hợp tác kinh tế. Những nỗ lực trong hợp tác thương mại đã đưa Nhật Bản trở thành đô??i tác thương mại lớn của ASEAN. Theo thô??ng kê, năm 2018, thương mại hai chiều giữa ASEAN và Nhật Bản đạt 231,7 tỷ USD. Báo cáo hô??i nhập ASEAN năm 2019 của Ban Thư ký SEAN cũng cho thấy, Nhật Bản là mô??t trong 4 thị trường xuất khẩu lớn của ASEAN với tỷ trọng kim ngạch xuất khẩu năm 2018 sang thị trường này chiếm 7,9% trong tổng xuất khẩu của ASEAN. Đô??i với nhập khẩu, năm 2018, Nhật Bản là thị trường nhập khẩu lớn thứ 3 của khô??i ASEAN với kim ngạch nhập khẩu chiếm tỷ trọng là 8,4% tổng nhập khẩu của ASEAN, đứng sau Trung Quô??c (20,5%) và EU 28 (9,2%). Ở chiều ngược lại, ASEAN cũng là thị trường thương mại quan trọng của Nhật Bản. Theo sô?? liệu từ Bô?? Tài chính Nhật Bản, ASEAN là đô??i tác thương mại lớn thứ ba của nước này, sau Trung Quô??c và Mỹ. Năm 2019, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của nước này sang ASEAN đạt 11.580 tỷ yen (khoảng 110 tỷ USD), trong khi kim ngạch nhập khẩu đứng ở mức 11.760 tỷ Yen (khoảng 111,7 tỷ USD).
Bên cạnh đó, ASEAN còn trở thành điê??m đến hấp dẫn đô??i với các nhà đầu tư và doanh nghiệp Nhật Bản có nhu cầu đa dạng hoá thị trường cũng như điê??m đến đầu tư trong xu thế chuyê??n dịch các chuỗi cung ứng tại khu vực. Trong 5 năm qua, các nhà đầu tư Nhật Bản đã “rót” trung bình 20 tỷ USD mỗi năm vào khu vực ASEAN. Tính đến năm 2019, có hơn 13.000 công ty Nhật Bản đang hoạt đô??ng tại Đông Nam Á. Mô??t cuô??c khảo sát của Ngân hàng Hợp tác Quô??c tế Nhật Bản (JBIC) vào năm 2019 còn cho thấy hơn 56% doanh nghiệp Nhật Bản đang tìm cách mở rô??ng kinh doanh ở các nước ASEAN trong những năm tới, đặc biệt là Việt Nam, Indonesia và Thái Lan.
Năm 2019, chính phủ Nhật Bản và 5 nước thành viên ASEAN là Lào, Myanmar, Singapore, Thái Lan và Việt Nam đã ký Nghị định thư đầu tiên sửa đổi Hiệp định Đô??i tác Kinh tế Toàn diện ASEAN-Nh???t Bản (AJCEP) đê?? bổ sung các nô??i dung về thương mại dịch vụ, đầu tư và di chuyê??n thê?? nhân. Có hiệu lực từ ngày 01/8/2020, Nghị định được kỳ vọng là tác nhân quan trọng, tiếp thêm đô??ng lực mới, tăng cường trao đổi thương mại và đầu tư hơn nữa giữa Nhật Bản và các quô??c gia ASEAN trong thời gian tới.
Không những tăng cường hợp tác thương mại và đầu tư, Nhật Bản còn tích cực hỗ trợ kỹ thuật các nước ASEANtrongthuhẹpkhoảngcáchpháttriê??n, pháttriê??nnguồnnhânlực, đàotạovềcôngnghệthôngtin, ytếsức khỏe; thúc đẩy giao lưu hiê??u biết giữa người dân hai khu vực thông qua nhiều dự án, chương trình như: Chương trình trao đổi học sinh, sinh viên được tài trợ bởi chính phủ Nhật Bản (JENESYS), hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực có tay nghề cho các nước trong khu vực hay các khóa đào tạo về tăng cường năng lực an ninh mạng, phát triê??n hệ thô??ng liên vận bền vững khu vực, quản lý cảng biê??n chiến lược và xử lý rác thải biê??n… Bên cạnh đó, Nhật Bản còn hỗ trợ ASEAN phát triê??n thành phô?? thông minh, kinh tế sô??, nông nghiệp chất lượng cao và hỗ trợ thích ứng với Cách mạng Công nghiệp 4.0, năng lượng, quản lý thiên tai, ứng phó biến đổi khí hậu…
Trong bô??i cảnh quô??c gia các nước khu vực ASEAN phải đô??i mặt với làn sóng dịch bệnh Covid-19, Nhật Bản sát cánh cùng các nước ASEAN nâng cao năng lực ứng phó dịch bệnh; phô??i hợp bảo đảm cung ứng, phân phô??i vaccine đồng đều, hiệu quả và đảm bảo chất lượng cho các nước trong khu vực và trên thế giới. Điều này thê?? hiện qua việc Nhật Bản đóng góp 1 triệu USD cho Quỹ ASEAN ứng phó Covid-19 và hỗ trợ 50 triệu USD giúp ASEAN thành lập Trung tâm ASEAN ứng phó các tình huô??ng y tế công cô??ng khẩn cấp và dịch bệnh mới nổi (ACPHEED), góp phần nâng cao năng lực y tế, tăng cường khả năng điều phô??i quô??c gia và khu vực, ứng phó với dịch bệnh trong tương lai. Trong thời gian tới, các nước ASEAN và Nhật Bản sẽ tiếp tục phô??i hợp chặt chẽ trong ứng phó, kiê??m soát và ngăn ngừa sự lây lan dịch bệnh Covid-19, khắc phục các tác đô??ng tiêu cực của dịch bệnh, từng bước phục hồi và ổn định đời sô??ng kinh tế-xã hô??i, duy trì chuỗi sản xuất - cung ứng khu vực… đê?? cùng nhau vượt qua đại dịch với tư cách là những người bạn lâu đời và những đô??i tác bình đẳng.
Bằng những cam kết và hành đô??ng thiết thực, chắc chắn rằng quan hệ hợp tác giữa ASEAN và Nhật Bản trong thời gian tới sẽ tiếp tục mở rô??ng, dựa trên các giá trị chung của liên kết kinh tế mở và hai bên sẽ là những người bạn tô??t, chân thành của nhau./.
Bích Ngọc
Link Truy Cập Tsar Treasure Entertainment